س 1_ هنگامی که شخصی به جماعت می ایستد آیا لازم است امام جماعت را تعیین کند؟

ج_ موقعی که مأموم نیت می کند، باید امام جماعت را معین نماید. ولی دانستن اسم او لازم نیست. مثلا اگر نیت کند: اقتدا می کنم به امام حاضر، نمازش صحیح است.

س 2_ مأموم چه چیزهایی را باید در نماز، خودش بخواند؟

ج_ مأموم باید غیر از حمد و سوره همه نماز را خودش بخواند.

س 3_ در چه صورت، حمد و سوره را نیز باید خواند؟

ج_ اگر رکعت اول یا دوم او، رکعت سوم یا چهارم امام باشد، باید حمد و سوره را نیز بخواند.

س 4_ در چه صورت مستحب است حمد و سوره را بخواند؟

ج_ اگر مأموم در رکعت اول و دوم نماز صبح، مغرب و عشاء صدای حمد و سوره امام را بشنود، اگر چه کلمه ها را تشخیص ندهد، باید حمد و سوره نخواند و اگر صدای امام را نشنود، مستحب است حمد و سوره بخواند. ولی باید آهسته بخواند و چنانچه سهواً بلند بخواند، اشکال ندارد.

س 5_ اگر مأموم، بعضی از کلمه های حمد و سوره امام را بشنود، چه وظیفه ای دارد؟

ج_ بنا بر احتیاط واجب، حمد و سوره نخواند.

س 6_ اگر امام، سهواً حمد و سوره بخواند، یا خیال کند صدایی که می شنود، صدای امام نیست و حمد و سوره بخواند و بعد بفهمد صدای امام بوده، نمازش چه حکمی پیدا می کند؟

ج_ نمازش صحیح است.

س 7_ اگر شک کند صدای امام را می شنود یا نه، یا صدایی بشنود و نداند صدای امام است یا صدای دیگری چه وظیفه ای دارد؟

ج_ می تواند حمد و سوره بخواند.

س 8_ در نماز ظهر و عصر و در رکعت اول و دوم آن، مأموم چه وظیفه ای دارد؟

ج_ بنا بر احتیاط مستحب، باید مأموم در رکعت اول و دوم نماز ظهر و عصر، حمد و سوره، نخواند و مستحب است به جای آن ذکر بگوید.

س 9_ مأموم نسبت به گفتن تکبیرة الاحرام، چه تکلیفی دارد؟

ج_ مأموم نباید تکبیرةالاحرام را پیش از امام بگوید، بلکه بنا بر احتیاط مستحب، تا تکبیر امام تمام نشده، تکبیر نگوید.

س 10_ آیا مأموم می تواند پیش از امام سلام بگوید؟

ج_ واجب نیست مأموم پیش از امام سلام نگوید.

س 11_ چنانچه مأموم عمداً پیش از امام سلام دهد، نمازش چه حکمی پیدا می کند؟

ج_ نمازش صحیح است و لازم نیست دوباره با امام سلام دهد. اما اگر پیش از امام سلام گفت، ثوابش کم می شود.

س 12_ اگر مأموم غیر از تکبیرة الاحرام و سلام، چیزهایی دیگر نماز را پیش از امام بگوید، نمازش آیا مشکلی پیدا می کند؟

ج_ اشکال ندارد، ولی اگر آنها را از امام بشنود، یا بداند امام چه وقت می گوید، بنا بر احتیاط مستحب پیش از امام نگوید.

س 13_ مأموم، غیر از آن چه در نماز خوانده می شود، چه وظیفه ای دارد؟

ج_ مأموم باید غیر از آن چه در نماز خوانده می شود، کارهای دیگر آن مانند رکوع و سجود را با امام یا کمی بعد از امام بجا آورد.

س 14_ اگر عمداً پیش از امام یا مدت زیادی بعد از امام انجام داد، نمازش چه حکمی پیدا می کند؟

ج_ جماعتش باطل می شود، ولی نمازش صحیح است.

س 15_ اگر سهواً پیش از امام سر از رکوع بردارد، چنانچه امام در رکوع باشد، چه وظیفه ای دارد؟

ج_ چنانچه در رکوع باشد، باید به رکوع برگردد و با امام سر بردارد.

س 16_ در این صورت که زیاد شدن رکوع که رکن است، آیا نماز را باطل نمی کند؟

ج_ نماز را باطل نمی کند.

س 17_ اگر به رکوع «پیش از رسیدن به رکوع، امام سر بر دارد» نمازش چه حکمی پیدا می کند؟

ج_ نمازش مشکل است. پس احتیاط واجب این است که نماز را تمام کند، سپس آن را اعاده نماید.

س 18_ اگر اشتباهاً سر بر دارد و ببیند امام در سجده است، چه وظیفه ای دارد؟

ج_ باید به سجده برگردد.

س 19_ چنانچه در هر دو سجده، این گونه نشود، نمازش چه حکمی پیدا می کند؟

ج_ برای زیاد شدن دو سجده که رکن است، نمازش باطل نمی شود.

س 20_ کسی که اشتباهاً پیش از امام، سر از سجده برداشته، اگر به سجده برگردد و هنوز به سجده نرسیده، امام سر بر دارد، نماز چه حکمی پیدا می کند؟

ج_ نمازش صحیح است ولی اگر در هر دو سجده چنین شود، صحت آن بعید نیست.

س 21_ اگر مأموم اشتباهاً سر از رکوع یا سجده بر دارد و سهواً به خیال این که به امام نمی رسد، به رکوع یا سجده نرود نمازش چه حکمی پیدا می کند؟

ج_ نمازش صحیح است.

س 22_ اگر سر از سجده بر دارد و ببیند امام در سجده است، چه وظیفه ای دارد؟

ج_ چنانچه به خیال این که سجده اول امام دست و به قصد این که با امام متابعت کند به سجده رود و بفهمد سجده دوم امام بوده، سجده دوم او حساب می شود و اگر به خیال این که سجده دوم امام است، به سجده رود و بفهمد سجده اول امام بوده، باید به قصد این که با امام سجده کند، آن سجده را رها کند و دوباره با امام به سجده رود.

س 23_ اگر سهواً پیش از امام به رکوع رود که اگر سر بر دارد به مقداری از قرائت امام می رسد، چه وظیفه ای دارد؟

ج_ باید برگردد و با امام به رکوع رود و لازم نیست نماز را اعاده کند.

س 24_ اگر عمداً برنگردد، چه تکلیفی بر عهده اوست؟

ج_ بنا بر احتیاط مستحب نماز را تمام کند و دوباره بخواند.

س 25_ اگر سهواً پیش از امام به رکوع رود که اگر برگردد، به چیزی از قرائت امام نمی رسد نماز چه حکمی پیدا می کند؟

ج_ در صورتی که صبر کند تا امام به او برسد، نمازش صحیح است و همچنین اگر به قصد این که با امام نماز بخواند سر بر دارد و با امام به رکوع رود، نمازش صحیح است.

س 26_ اگر سهواً پیش از امام به سجده رود، اگر صبر کند تا امام به او برسد، نمازش چه حکمی پیدا می کند؟

ج_ نمازش صحیح است و همچنین اگر به قصد این که با امام نماز بخواند سر بر دارد و با امام به سجده رود، نمازش صحیح است.

س 27_ اگر امام در رکعتی که قنوت ندارد، اشتباهاً قنوت بخواند یا در رکعتی که تشهد ندارد، اشتباهاً مشغول خواندن تشهد شود، مأموم چه وظیفه ای دارد؟

ج_ مأموم نباید قنوت و تشهد بخواند ولی نمی تواند پیش از امام به رکوع رود، یا پیش از ایستادن امام بایستد، بلکه باید صبر کند تا قنوت و تشهد امام تمام شود و بقیه نماز را با او بخواند.

مستحبات نماز جماعت

س 28_ اگر مأموم مرد بود، مستحب است کدام طرف امام بایستد؟

ج_ مستحب است طرف راست امام بایستد.

س 29_ اگر زن بود، مستحب است کدام طرف امام بایستد؟

ج_ اگر یک زن باشد، مستحب است در طرف راست امام طوری بایستد که جای سجده اش، مساوی زانو یا قدم امام باشد.

س 30_ اگر مأمومین یک مرد و یک زن، یا یک مرد و چند زن باشند، مستحب است به چه نحوی بایستند؟

ج_ مستحب است، مرد طرف راست امام و باقی پشت سر امام بایستند.

س 31_ اگر مأمومین چند زن و چند مرد بودند، چگونه بایستند؟

ج_ بهتر است که در ردیف یکدیگر بایستند و امام جلوتر از دیگران نایستد.

س 32_ مستحب است امام در کدام قسمت صف بایستد؟

ج_ مستحب است امام در وسط صف بایستد و اهل علم، کمال و تقوا در صف اول بایستند.

س 33_ صف های جماعت باید به چه نحوی باشند؟

ج_ مستحب است صف های جماعت، منظم باشد و بین کسانی که در یک صف ایستاده اند، فاصله نباشد و شانه آنها در ردیف یکدیگر باشد.

س 34_ بعد از گفتن «قد قامت الصلاة» توسط امام، مأمومین چه وظیفه ای دارند؟

ج_ مستحب است بعد از گفتن «قد قامت الصلاة» مأمومین برخیزند.

س 35_ امام در هنگام اقامه نماز جماعت چه وظیفه ای نسبت به مأمومین دارد؟

ج_ مستحب است امام جماعت، حال مأمومین را که از دیگران ضعیف تر است، رعایت کند و قنوت، رکوع و سجود را طول ندهد، مگر بداند همه کسانی که به او اقتدا کرده اند به طولانی شدن نماز مایل هستند.

س 36_ در هنگام خواندن حمد و سوره و ذکرها چه وظیفه ای دارد؟

ج_ مستحب است امام جماعت، در حمد و سوره و ذکرهایی که بلند می خواند، صدای خود را مقداری بلند کند که دیگران بشنوند. ولی بیش از اندازه صدا را بلند نکند.

س 37_ اگر امام در رکوع بفهمد کسی تازه رسیده و می خواهد اقتدا کند، چه وظیفه ای دارند؟

ج_ مستحب است رکوع را دو برابر همیشه، طول بدهد و بعد برخیزد، اگر چه بفهمد شخص دیگری نیز، برای اقتدا وارد شده است